Stress

Er is een duidelijk verschil tussen burn-out en stress. Bij stress kun je weer snel herstellen en in balans komen als de oorzaak wordt weggenomen. Bij burn-out blijft men uit balans en houdt men klachten, ook als de omstandigheden verbeteren. Burn-out komt meestal door langdurige stress en een opeenstapeling van frustraties over een lange termijn, meestal jaren lang.

Stress
Wat stress precies is, valt moeilijk te beschrijven. Een beetje stress is gezond. Het kan ervoor zorgen dat je net iets beter je best doet en dat je net iets meer bereikt. Als het je helpt om beter te presteren of belangrijke deadlines te halen, kan het je een 'kick' geven. Te weinig stress kan soms zelfs problemen opleveren. Als je bijvoorbeeld te weinig om handen hebt of te weinig hebt om over na te denken, kun je verveeld raken of depressief. Stress wordt pas negatief als we zó onder druk staan dat we er niet mee om kunnen gaan. Door stress kunnen we ons lichamelijk en geestelijk slechter gaan voelen, waardoor we in een vicieuze cirkel terechtkomen. Als het te erg wordt, kan het ons functioneren in de weg gaan staan en angstgevoelens veroorzaken. Ook kan stress je het gevoel geven dat je het leven niet meer aankunt. Jongeren voelen zich vaak gestresst, soms zelfs meer dan volwassenen. Hoewel het een leuke tijd is (feestjes, sporten, afspraakjes), is het leven niet altijd even gemakkelijk. Soms moet je studeren voor een examen, je hebt misschien een parttime baan, geldzorgen of ruzie met ouders of vrienden.

Lichamelijke kenmerken
Als je gestresst bent, produceert ons lichaam meer adrenaline. Dit is op zichzelf niet slecht; je hebt adrenaline nodig om te kunnen omgaan met bedreigende situaties (zoals wegrennen voor gevaar). Dit staat bekend als de 'vrees-, vecht- of vlucht'-reactie. Onder invloed van adrenaline gaat je hart sneller slaan, je spieren spannen zich en je bloeddruk gaat omhoog. Je haalt sneller adem en begint te zweten - je kunt zelfs misselijk worden. De adrenalinestoot bereidt je voor op een plotselinge noodsituatie, hoewel het vaak maar kort duurt. Hetzelfde effect vindt plaats als we naar sport kijken of zelf sporten - vaak is dat een van de redenen waarom we het doen. Het effect kan zich ook voordoen als we ons nerveus voelen, bijvoorbeeld wanneer we een belangrijke wedstrijd hebben of als we een afspraakje willen maken. Het kan moeilijk zijn om dit soort stress in de hand te houden terwijl we eigenlijk de neiging hebben om hard weg te rennen!

Chronische stress
Chronische stress is minder intens, maar houdt langer aan. Het is vaak een reactie op langdurige problemen. Aan sommige oorzaken kun je niets doen, zoals:
• ouders die ruzie maken/scheiden
• het begin van een universitaire studie/te veel of te moeilijk werk
• ernstige ziekte
• verhuizen
• zeer drukke agenda

De verschijnselen van chronische stress zijn:
- psychische spanningsklachten zoals piekeren, gespannenheid, prikkelbaarheid, slaapproblemen, neerslachtigheid en makkelijk huilen;
- verschijnselen van lichamelijke en geestelijke uitputting zoals moeheid, lusteloosheid, moeite met denken en concentreren, geen puf meer hebben om iets te ondernemen en nergens meer zin in hebben;
- het gevoel het niet meer aan te kunnen;
- lichamelijke spanningsklachten zoals hoofdpijn, duizeligheid, pijn op de borst, hartkloppingen of maagklachten;
- een maag die van streek is, diarree of slechte spijsvertering;
- hoofdpijn;
- rugpijn;
- slapeloosheid;
- te veel/te weinig eten;
- een vijandig, boos of prikkelbaar gevoel
- een angstig gevoel
- het ontlopen van andere mensen
- huilen
- het uitstellen van taken of een te grote betrokkenheid bij een bepaalde taak
- een gevoel van frustratie over dingen die je normaal gesproken maar een klein beetje hinderen.

Anti-stresstechnieken
Als je je gestresst voelt, probeer je soms te veel te doen en wil je alles perfect doen. Relativeren is een belangrijk onderdeel van het terugdringen van stress, omdat het je dwingt in te zien dat je niet over alles controle hebt, of dat niet alles zo belangrijk is als je dacht. Soms helpt het om je 'geestelijk te ontrekken' aan stressvolle perioden of situaties, en om er van een afstand tegenaan te kijken. Het belangrijkste van alles: vraag hulp!

Soms voel je je zo ongelukkig dat je denkt dat niemand je kan helpen. Dit is echt niet waar, dus geneer je niet om hulp te vragen. Stress komt heel veel voor en iedereen krijgt er zo nu en dan mee te maken. Leer hoe je ermee om moet gaan, zodat het je leven niet verpest.

Wat kun je ondernemen om stress te bestrijden?
• Sporten: wanneer je sport, produceren je hersenen een chemische stof: endorfine. Door endorfine voel je je rustig en goed. Kies een sport die je leuk vindt.
• Yoga: van yoga wordt je leniger en leer je hoe je je kunt ontspannen.
• Vechtsporten: hierdoor leer je je beter te concentreren en de stress te verminderen. Zelfs eenvoudige stretchoefeningen kunnen je helpen te ontspannen.
• Hobby's: doe samen met je vrienden iets dat je leuk vindt, zoals sporten, spelletjes doen, toneelspelen of muziek maken. Dit helpt je om je ergens anders op te richten en je stress te verminderen.
• De ReBio Ademhalingsoefeningen en ontspanning: langzaam en diep ademhalen zorgt voor de toevoer van meer zuurstof in je lichaam waardoor je je rustiger voelt (kijk maar eens naar rugbyspelers of golfers die zich voorbereiden op een belangrijke trap of slag). Let er wel op dat je niet te snel ademt, want dan wordt je licht in je hoofd. Tel langzaam tot drie als je inademt en nog een keer als je uitademt.