Burnout

Burnout is een modeziekte, maar wel degelijk een ziekte. Wie hard en veel werkt, heeft kans op een burnout. Burnout ontstaat wanneer de balans tussen het werk en de persoonlijkheid zoek is.

Wat is burnout, hoe herken je het?
Burnout is een uitputtingsreactie van lichaam en geest op een lange periode van stress en beperkt zich tot werkgerelateerde klachten. Het is een verzameling klachten die voortkomt uit de evenwichtsverstoring tussen werk en persoon. Een burnout is er niet plotseling. Het is een geleidelijk proces. Het kenmerkt zich door een geleidelijk verloren gaan van de mentaliteit en inzet. De eigenschappen die zo belangrijk zijn voor een kwalitatief verantwoorde uitoefening van je beroep. Je bent niet meer in staat om te voldoen aan de eisen die de organisatie stelt waar je werkt en aan de eisen die je aan jezelf stelt. Een gevolg van een lange periode van overbelasting en overspannenheid. De klachten zijn als volgt in te delen:

• Lichamelijk
Niet meer herstellen van moeheid, verergerde psychosomatische klachten, slaapstoornissen, verhoogd nicotine-, cafeïne- en alcohol gebruik.

• Gevoelens
Zich "leeg" voelen, als verdoofd leven, depressiviteit, angst en paniekaanvallen, vlug van streek, plotseling hevig geëmotioneerd zijn, verlies van zelfvertrouwen, gevoel alles niet meer aan te kunnen.

• Gedachten
Concentratiemoeilijkheden, chaotische, malende gedachten, fixatie op bepaalde gedachten, besluiteloosheid, met de gedachten ergens anders zijn, vergeetachtigheid.

• Gedrag
Functioneren op de automatische piloot, veel klagen, apathie, zich isoleren, meer fouten maken, ongeduldig, vlug geïrriteerd zijn, niet kunnen ontspannen.

• Interpersoonlijk gedrag
Niet meer "aanwezig zijn " in relaties, verminderde behoefte aan intimiteit en seks, onredelijk en/of, conflictueus gedrag, verlies aan interesse in omgang met vrienden, intolerantie, anderen als last ervaren, geen hulp vragen en accepteren.

• Werkprestaties
Afname van professionaliteit, verminderde kwantiteit, vermijden van taken, meer fouten maken, perfectionisme, geobsedeerd door details, vermijden van verantwoordelijkheden, afname van professionele en ethische normen.

• Werkhouding
Verlies van motivatie, klagen, verlies van interesse afgewisseld met verhoogde strijdlust, gedemoraliseerd, negatieve, kritische houding, onmacht, gevoel te falen, apathie, gebrek aan zelfvertrouwen, vaker verzuimen, denken aan nieuwe carrière of baan.

• Werkrelaties
Verlies van empathie en van compassie, onachtzaam met professionele grenzen, emotionele afstand, ongeduld, isolement, slechte communicatie, conflicten, vermijden van het vragen om persoonlijke en professionele hulp.

Wanneer je meerdere van bovenstaande kenmerken herkent, is het goed om jouw situatie eens onder de loep te nemen. Wees alert opdat burnout niet onopgemerkt in jouw leven toeslaat. Je belandt namelijk onbewust in een vicieuze cirkel die lastig te doorbreken is. Bewustwording is een belangrijke sleutel in het herstelproces van burnout en daarom is het goed te kijken naar de mogelijke oorzaken van burnout.

Wat kun je ondernemen tegen een burnout?
Belangrijk is om de stress te verminderen, door er beter mee om te leren gaan of de draaglast te reduceren. Terugbrengen van ‘stressoren’ is een lastige taak omdat je deze meestal niet onder controle hebt. De draaglast kan helaas alleen verminderd worden door medewerking van externe partijen. We kunnen nog zoveel willen maar hebben over het algemeen geen beslissende invloed op externe factoren als werkdruk, collega's en onderlinge verhoudingen. Veel oorzaken van burnout zijn gerelateerd aan de organisatiestructuur, cultuur, waarden, werksituatie en werkinhoud. Hier ligt een belangrijke taak voor organisaties en werkgevers.

Natuurlijk ligt er ook een taak voor de persoon zelf. Individueel kunnen we eveneens zorgen dat we stressbestendiger worden en de kans op burnout verkleinen. Allereerst is het van belang om ons leven dusdanig in te richten dat we makkelijker met stress om kunnen gaan. Goede voeding, regelmatig lichamelijke inspanning, tijd voor rust en ontspanning, sociale activiteiten en je leven niet te gecompliceerd maken zijn hierbij natuurlijke 'inkoppers'. Ten tweede is er een goede ondersteunde rol weggelegd voor de ReBio therapie en ademhaling voor de preventie en het herstel van burnout.